Adolph Zukor

Zukor, 2e van links, 1916

Zukor werd geboren in een arme Hongaars-Joodse familie. In 1889 emigreerde de 16-jarige Adolph naar de VS en hield aanvankelijk het hoofd boven water door schoon te maken en ambachten uit te oefenen. In 1892 begon hij in Chicago in pelzen te handelen en na twee jaar had hij al een zaak met 25 werknemers.

Toen Zukor met de filmbusiness in aanraking kwam, was hij al een erkend en goed verdienend ondernemer en, in tegenstelling tot het cliché van de filmproducent à la Louis B. Mayer, hij was een elegante, goed opgeleide en vriendelijke figuur. In 1903 vroeg een neef hem om geld voor de bouw van een speelhal waar hij de nieuwste uitvinding van Thomas Edison wilde presenteren: bewegende beelden. Zukor gaf niet alleen het geld aan zijn neef, maar opende samen met hem de “bioscoop” en investeerde spoedig in de eerste nikkelodeons.

In 1912 richtte Zukor samen met Daniel Frohman de distributiemaatschappij Famous Players op (later omgedoopt tot Paramount), die de film Les amours de la reine Élisabeth presenteerde, met de beroemde Sarah Bernhardt in de titelrol. Deze film, hoewel slechts 40 minuten lang, wordt beschouwd als de eerste lange speelfilm die ooit in de VS is uitgebracht. Samen met Frohman, die als doel had de beroemdste Amerikaanse theateracteurs naar het scherm te brengen, produceerde hij in 1914 de eerste Amerikaanse speelfilm: The Prisoner of Zenda.

De spectaculair geënsceneerde en overdadig gedecoreerde film was een groot succes, net als andere weelderige films van Zukor: De graaf van Monte Cristo, Tess van de D’Urbervilles, De Sheik en De Huifkar. Zukor was een meester in het veroveren van de smaak van het publiek (zijn beroemdste uitspraak is: “Het publiek heeft nooit ongelijk”) en het ontdekken en uitbouwen van acteurs tot sterren, zoals Mary Pickford, Rudolph Valentino en Clara Bow. Zukor zorgde voor een revolutie in de filmindustrie door de productie, distributie en vertoning van films binnen één bedrijf te organiseren.

Toen Paramount in 1933 in de problemen kwam, werd Zukor korte tijd uit het bedrijf gezet, maar in 1936 haalde de nieuwe president Barney Balaban hem terug als voorzitter van de raad van bestuur. De twee werkten 28 jaar samen tot Balaban in 1964 zijn post verloor door het mislukken van The Fall of the Roman Empire. Zukor bleef in de raad van bestuur van Paramount tot aan zijn dood op 103-jarige leeftijd.

In 1949 werd Zukor een ere-Oscar toegekend als “Vader van de Amerikaanse lange film”. Een ster op de Hollywood Walk of Fame herdenkt hem. Zukor was lid van de Vrijmetselaarsloge (Centennial Lodge No. 763, New York).