Cochrane

Wie kan geïnteresseerd zijn in deze review?

Mensen met angststoornissen en alcoholgebruiksproblemen, evenals hun zorgverleners.

Waarom is deze review belangrijk?

Mensen met angststoornissen misbruiken vaak ook alcohol of hebben alcoholverslaving. Alle angststoornissen gaan gepaard met langdurige en buitensporige angst, en kunnen worden ingedeeld naar de oorzaak van de angst: gegeneraliseerde angststoornis (alledaagse situaties), obsessieve-compulsieve stoornis (herhaalde gedachten en gedragingen), paniekstoornis (paniekaanvallen), posttraumatische stressstoornis (eerdere traumatische gebeurtenissen), sociale angststoornis (negatieve oordelen van anderen) en specifieke fobie (specifieke objecten of situaties). Wanneer mensen met angststoornissen alcohol misbruiken of afhankelijk zijn van alcohol, kunnen ze meer gehandicapt en moeilijker te behandelen zijn dan wanneer ze een van beide aandoeningen op zichzelf hebben. Psychotherapie wordt het vaakst gebruikt bij de behandeling van angststoornissen bij mensen met alcoholgebruiksproblemen. In psychotherapie worden mensen aangemoedigd om hun gevoelens, stemmingen, gedragingen, gedachten en reacties op de oorzaak van hun angst te onderzoeken. Psychotherapie werkt echter niet altijd, dus is het belangrijk om te testen of medicijnen een effectieve behandelingsoptie zijn.

Welke vragen beoogt deze review te beantwoorden?

We wilden erachter komen of medicatie effectief is bij de behandeling van mensen met zowel angststoornissen als alcoholgebruiksproblemen. Daarom hebben we systematisch gezocht naar gerandomiseerde gecontroleerde trials (RCT’s) van medicatie bij de behandeling van mensen met beide stoornissen. RCT’s geven een nauwkeuriger maat voor de effectiviteit van medicatie doordat ze ervoor zorgen dat mensen in het onderzoek een gelijke kans hebben om behandeld te worden met medicatie of placebo.

Welke studies werden in het onderzoek opgenomen?

Deze review vond vijf RCT’s bij 290 volwassenen (gemiddelde leeftijd 37,4 jaar) met angst- en alcoholgebruiksstoornissen. Het bewijsmateriaal is actueel tot januari 2014. Twee trials keken naar de sociale angststoornis, twee naar de posttraumatische stressstoornis en één trial keek naar de gegeneraliseerde angststoornis. Alle geïncludeerde trials vonden plaats in de VS. De meeste studiedeelnemers waren mannen (70%), en werden geclassificeerd als alcoholverslaafden (79%).

Wat vertelt het bewijs uit de review ons?

Het was niet mogelijk om te zeggen of medicatie effectief was bij de behandeling van mensen met angst- en alcoholgebruiksstoornissen. Hoewel meer dan twee keer zoveel mensen (57,7%) met sociale angststoornis die werden behandeld met paroxetine in twee onderzoeken tekenen van klinische verbetering vertoonden in vergelijking met mensen die placebo kregen (25,8%), was de kwaliteit van het bewijs zeer laag. Eén onderzoek meldde dat buspiron de symptomen van de angststoornis verminderde na 12 weken behandeling. Geen van de andere studies vond verminderingen van symptomen. Behandeling met medicatie leek aanvaardbaar te zijn voor de deelnemers, maar ook hier was de kwaliteit van het bewijs dat dit aantoonde zeer laag. Bepaalde bijwerkingen van medicatie, zoals seksuele problemen, werden vaak gemeld na behandeling met paroxetine en sertraline. Er was geen bewijs dat de behandeling een effect had op alcoholgebruik.

Het was moeilijk om de bevindingen te interpreteren die werden gerapporteerd door de studies die in deze review waren opgenomen. Veel deelnemers (43,1% in totaal) vielen uit de studies voordat de behandeling was beëindigd. Bovendien waren de gerapporteerde uitkomsten ofwel niet nauwkeurig, ofwel leken zij gebaseerd op de selectieve rapportage van maatregelen die een effect van medicatie aantoonden. Financiering van twee van de studies door farmaceutische bedrijven kan ook hebben geleid tot rapportage van resultaten in het voordeel van de medicatie.