Geleerde deelt curiosa over sultan al-Malik al-Kamil

Door Elena Dini

ROME- Het afgelopen jaar stond in de dialoog tussen katholieken en moslims in het teken van de ontmoeting tussen Franciscus en sultan al-Malik al-Kamil. De viering van de 800e verjaardag van zo’n gebeurtenis heeft tot veel ontmoetingen en gesprekken geleid. Vorige maand was Aljaž Krajnc, een inwonend geleerde van Het Lekencentrum en student aan het Pauselijk Instituut voor Arabische en Islamitische Studies, uitgenodigd om in Ljubljana te spreken op de “Internationale Wetenschappelijke Conferentie over de Dialoog tussen Christenen en Moslims bij de 800ste verjaardag van de Ontmoeting tussen de heilige Franciscus van Assisi en de Sultan al-Kamil in Egypte”. Het evenement werd georganiseerd door de Sloveense Franciscaanse provincie en de Faculteit Theologie (Universiteit van Ljubljana). Krajnc’s lezing ging over de rol van al-Malik al-Kamil in de geschiedenis van de Islam en meer in het bijzonder over het begrip “sultan”.

In afwachting van de lezing van pater Jason Welle op 12 november over “Broederschap voorbij de grenzen”, vroegen wij Krajnc om enkele curiosa over de figuur van al-Malik al-Kamil met ons te delen.

Wist u dat al-Malik al-Kamil sultan werd slechts een jaar voor hij Sint Franciscus ontmoette?

Al-Malik al-Kamil werd geboren in de regerende familie van de Ayyabid dynastie. De stichter van de dynastie was Salah al-Din b. Ayyub. Ayyubid, in het Westen beter bekend als Saladin. Al-Malik al-Kamil was lange tijd plaatsvervanger van zijn vader en de Ayyabidische sultan Malik al-?Adil voor Egypte. In het jaar 1218 gebeurden er twee dingen: De Franken arriveerden op de kust van Egypte; en al-Malik al-?Adil stierf. Al-Malik al-Kamil, die niet zonder enige politieke ervaring was, werd de nieuwe sultan. Wegens het dynastieke karakter van de Ayyubidische dynastie moest al-Kamil rekening houden met de politieke lusten van andere leden van zijn familie. Toen hij in 1219 Franciscus ontmoette, had hij heel wat aan zijn hoofd!

Wist u dat voor de Ayyubidische sultan al-Malik al-Kamil het samenleven met de christenen tot het “dagelijks leven” behoorde?

Al-Malik al-Kamil leefde een groot deel van zijn leven in Egypte. Hoewel de Islam reeds 600 jaar aanwezig was, bleef een deel van de bevolking christen. In feite werd Egypte pas ongeveer in de 10e eeuw een gebied met een moslimmeerderheid. Tot dan toe was de meerderheid christen geweest. De meest verbreide christelijke overheersing in Egypte in de tijd van al-Malik al-Kamil was de Koptisch Orthodoxe Kerk, en dit geldt ook voor vandaag. Dat betekent, dat al-Malik al-Kamil als heerser van Egypte de christenen en hun gewoonten vrij goed kende.

Wist u, dat al-Malik al-Kamil een schriftelijke correspondentie in het Arabisch zou hebben gevoerd met de Siciliaanse koning en de keizer van het Heilige Roomse Rijk Frederik II?

Al-Malik al-Kamil had aan zijn hof een zeer bekwame diplomaat Fahr al-Din b. al-Sayh. Via deze diplomaat kwam hij in contact met Frederik II. De keizer bracht zijn jeugd door op Sicilië, waar in die tijd de Arabische cultuur sterk aanwezig was. Om die reden zou Frederik perfect Arabisch hebben gelezen en gesproken. Sommige historici beweren zelfs, dat Sicilië in die tijd het centrum van de Arabische wetenschap was. Frederik II was zeer nieuwsgierig naar de Arabische wereld en beschaving en hij verwierf een gedegen kennis van de Arabischtalige wereld en cultuur. Er zijn berichten, dat hij zelfs een schriftelijke correspondentie voerde met al-Malik al-Kamil, waarin zij niet alleen actuele gebeurtenissen bespraken, maar zelfs filosofie. Later, in 1228, sloten zij een verdrag waarmee de christenen een doorgang kregen naar Jeruzalem en de stad zelf, met uitzondering van de Tempelberg.