Waarom het veelvuldig gebruik van “Bad” in Duitse plaatsnamen (en betekent het iets anders dan “bad”)?

Je vroeg alleen naar Duitsland, en TimWolla’s antwoord is ook correct voor Oostenrijk, maar niet voor Zwitserland. (Dit zijn de drie grootste landen waar Duits een officiële taal is.)

De reden, waarom dit in verschillende landen verschillend is, is, omdat dit een kwestie van wettelijke bepalingen is, die van land tot land verschillend zijn. Het woord “Bad” voor de naam van een stad te zetten heeft overeenkomsten met “Dr.” als deel van een persoonsnaam.

Het woord Bad betekent bad, kuuroord.

In detail:

In Duitsland mogen dergelijke steden zich “Bad” noemen, die een medisch kuuroord bevatten, dat door de nationale autoriteiten is goedgekeurd. Het moet ook de wettelijke status van een “Stadt” (stad) hebben.

In Oostenrijk zijn het niet de nationale autoriteiten die beslissen welke stad deze titel mag dragen, maar de autoriteiten van de deelstaten (Oostenrijk heeft 9 deelstaten, Duitsland heeft 16 deelstaten), en zij doen dat voor medische kuuroorden, thermale baden en luchtkuuroorden. Er zijn dus steden in Oostenrijk die het woord “Bad” in hun naam hebben, maar die alleen frisse lucht hebben, maar geen bad (d.w.z. geen kuuroord). Een voorbeeld van zo’n stad is Bad Goisern, dat dicht bij Bad Ischl en Bad Aussee ligt, die beide een conventioneel kuuroord hebben, terwijl er in Bad Goisern geen conventioneel kuuroord is (maar alleen frisse lucht).

In Oostenrijk hoeft een Bad niet de wettelijke status van een “Stadt” te hebben. Bad Goisern, bijvoorbeeld, is geen Stadt (stad), het is gewoon een Marktgemeinde (marktgemeenschap).

Italië (“Terme”), Frankrijk (“les-Bains”), Polen (“Zdrój”) en Servië (“banja”) hebben vergelijkbare regelingen voor stadstitels die verwijzen naar kuuroorden (die in alle vier de landen achter de naam van de stad staan). Maar Duits is in geen van deze landen een officiële taal, dus er is geen Bad in enig ander land dan Duitsland en Oostenrijk. (Een uitzondering is Südtirol, dat een deel van Italië is. Duits is een officiële taal in dit deel van Italië, maar plaatsnamen worden daar gecreëerd volgens de Italiaanse wetten, en dus is er geen Bad in Südtirol.)

Duits is ook een officiële taal in Zwitserland, Liechtenstein, Luxemburg en België, maar geen van deze naties heeft voorschriften voor plaatsnamen van Bads, dus geen enkele stad in die landen bevat het woord “Bad” in zijn naam.

Bad Fucking

uitspraak: (rijmt op “hard booking” in niet-rhotische accenten, d.w.z. wanneer de r in hard stil is)

In Oostenrijk is er een dorpje dat Fucking heet, waarvan de naam per ongeluk identiek geschreven is aan de progressieve vorm van een beroemd Engels werkwoord (maar het wordt anders uitgesproken). Vanwege deze toevallige gelijkenis schreef de Oostenrijkse auteur Kurt Palm in 2010 een roman met de naam “Bad Fucking”, en in 2013 maakte de Oostenrijkse filmregisseur Harald Sicheritz van dit boek een film (een komedie) met dezelfde titel:

Maar terwijl het dorpje Fucking echt bestaat, is Bad Fucking slechts een fictieve plaats, en het deel Bad verwijst naar het feit, dat dit fictieve dorp een luchtkuuroord is (d.d.w.z. frisse lucht heeft).