Amisulpryd może być najskuteczniejszym lekiem przeciwpsychotycznym w leczeniu objawów negatywnych w schizofrenii

Systematyczny przegląd literatury i metaanaliza dotycząca stosowania leków przeciwpsychotycznych u pacjentów ze schizofrenią z dominującymi lub wyraźnymi objawami negatywnymi wykazały, że amisulpryd był jedynym lekiem, który okazał się lepszy od placebo w przypadku osób z dominującymi objawami negatywnymi. W przypadku dominujących objawów negatywnych nie znaleziono badań, które wskazywałyby na przewagę konkretnego leku przeciwpsychotycznego nad placebo. Jednak w przypadku obu kategorii objawów negatywnych, inne porównania wykazały przewagę niektórych leków nad innymi. Wyniki te zostały opublikowane w European Archives of Psychiatry and Clinical Neuroscience.

Ale objawy negatywne leżą u podstaw schizofrenii, nie jest jasne, jak skuteczne są leki przeciwpsychotyczne w ich leczeniu. Kiedy takie środki okazały się skuteczne w leczeniu objawów negatywnych, pojawiło się również pytanie, czy rzeczywiście działają one na „pierwotne” objawy negatywne, czy też zamiast tego poprawiają „wtórne” objawy negatywne poprzez poprawę objawów pozytywnych lub depresyjnych. Celem badaczy było znalezienie odpowiedzi na te pytania, a także określenie zasadności stosowania w badaniach jedynie objawów pierwszoplanowych (vs dominujących). Analiza ta wydaje się być pierwszą, w której badano tę specyficzną populację, jednocześnie rozdzielając pacjentów na grupy z dominującymi i dominującymi objawami negatywnymi.

Badacze dokonali przeglądu łącznie 21 zaślepionych, randomizowanych, kontrolowanych badań farmakologicznych oceniających 34 różne leki przeciwpsychotyczne z udziałem 3451 uczestników, opublikowanych w latach 1989-2017. Przeprowadzono oddzielne analizy dla dominujących i wybitnych objawów negatywnych, przy czym pierwszorzędowym wynikiem była zmiana w zakresie objawów negatywnych, mierzonych za pomocą Skali Zespołów Pozytywnych i Negatywnych oraz Skali Oceny Objawów Negatywnych. Wyniki drugorzędowe obejmowały objawy depresyjne lub pozytywne, a także pozapiramidowe działania niepożądane.

Jak wspomniano wcześniej, u osób z dominującymi objawami negatywnymi tylko amisulpryd okazał się istotnie lepszy od placebo w zakresie objawów negatywnych (N=4; n=590; standaryzowana średnia różnica , 0,47; 95% CI, 0,23-0,71) i depresji (N=4; n=345; SMD, 0,35; 95% CI, 0,02-0,68). Porównując leki przeciwpsychotyczne ze sobą w grupie dominującej, kariprazyna była lepsza od risperidonu (N=1; n=456; SMD, -0,29; 95% CI, -0,48 do -0,11), podczas gdy w niewielkim badaniu olanzapina przewyższała haloperidol (N=1; n=35; SMD, 0,75; 95% CI, 0,06-1,44) w redukcji objawów negatywnych. Nie stwierdzono istotnych różnic między lekami w analizie pod kątem objawów pozytywnych lub depresji.

W przypadku osób z wyraźnymi objawami negatywnymi nie uwzględniono żadnych badań kontrolowanych placebo, co oznacza, że w przeglądzie nie można było przedstawić skuteczności w porównaniu z placebo. W bezpośrednich porównaniach 2 leków amisulpryd okazał się lepszy od flufenazyny tylko w kategorii objawów depresji (N=1; n=48; SMD, -0,78; 95% CI, -1,37 do -0,19). Jednak w 1 badaniu olanzapina wykazała większą skuteczność w porównaniu z risperidonem zarówno w przypadku objawów negatywnych (N=1; n=235; SMD, -0,30; 95% CI, -0,04 do -0,56), jak i pozytywnych (N=1; n=235; SMD, -0,32; 95% CI, -0,06 do -0,57). Ponadto w innym pojedynczym badaniu kwetiapina uzyskała przewagę nad risperidonem w zakresie objawów negatywnych (N=1; n=44; SMD, -1,34; 95% CI, -2,00 do -0,68).

Warto zauważyć, że autorzy podejrzewali większy wpływ czynników zakłócających (poprzez efekty wtórne) w tych badaniach vs te badające dominujące objawy negatywne, co sprawia, że wybitne objawy negatywne są nieco mniej odpowiednie do oceny.

Ograniczenia obejmowały stosunkowo małą liczbę kontrolowanych badań skoncentrowanych na objawach negatywnych, brak informacji w oryginalnych badaniach dotyczących drugorzędnych wyników, trudności w interpretacji wyników dla Skali Syndromu Pozytywnego i Negatywnego oraz Skali Oceny Objawów Negatywnych, a także poleganie na mniej naukowych miarach w celu oddzielenia podtypów objawów negatywnych.

W odniesieniu do ostatniej kwestii badacze sugerują użycie naukowo opracowanych definicji, takich jak „zespół deficytu” i „uporczywe objawy negatywne” do tych celów w przyszłych badaniach. Znalezienie metod pozwalających na oddzielenie wpływu na rzeczywiste objawy negatywne od tych związanych z efektami wtórnymi poprzez redukcję objawów pozytywnych i depresji będzie ważnym kierunkiem przyszłych badań.

Na razie, szczególnie w przypadku pacjentów z dominującymi objawami negatywnymi, amisulpryd wydaje się najlepiej pomagać w łagodzeniu znacznego obciążenia objawami negatywnymi w schizofrenii, chociaż dokładna natura tych skojarzeń wymaga dalszego badania.

Ujawnienia: W ciągu ostatnich 3 lat Stefan Leucht otrzymywał honoraria za konsultacje od firm LB Pharma, Lundbeck, Otsuka, Teva Pharmaceutical Industries Ltd, LTS Lohmann, Geodon Richter, Recordati i Boehringer Ingelheim oraz za wykłady od firm Janssen, Lilly, Lundbeck, Otsuka, Sanofi Aventis i Servier.

.