Anogeissus leiocarpa

(DC.) Guill. & Perr.

Combretaceae

Informacje ogólne

Brzoza afrykańska jest wiecznie zielonym krzewem lub małym do średniej wielkości drzewem o otwartej koronie z wdzięcznie opadających, pubescentnych gałęzi; może dorastać do 15 metrów, sporadycznie osiągając 30 metrów. Prosty, lekko żłobkowany pień zazwyczaj rozgałęzia się nisko, jego średnica może dochodzić do 100 cm.
Drzewo wielofunkcyjne, bardzo ważne dla lokalnej gospodarki. Dostarcza gumy jadalnej, ma różne zastosowania lecznicze i szereg innych towarów, z których wiele jest sprzedawanych na lokalnych rynkach. Roślina ta jest bardzo ceniona jako źródło barwników, które są często wykorzystywane w tradycyjnym rzemiośle w Afryce. W Burkina Faso jest bardzo cenionym i szanowanym świętym drzewem, noszącym nazwę „siiga”, co oznacza „dusza”. W Beninie drzewo to jest okazjonalnie sadzone w pobliżu wiosek w celu pozyskiwania barwnika, a w Burkina Faso i Mali planuje się jego plantacje. Drzewo to jest źródłem cennego drewna, znanego w handlu jako „kane”, i dlatego było szeroko wykorzystywane w celach komercyjnych. Jest często uprawiane dla jego wartości ozdobnej, a w suchszych regionach staje się efektywnym drzewem cienistym..

Znane zagrożenia

Nieznane

Opisy botaniczne

Zasięg

Tropikalna Afryka – Senegal do Erytrei i Etiopii, na południe do DR Kongo.

Siedlisko

Znajduje się od najbardziej suchej sawanny do bardziej wilgotnych granic lasu, w zalesionych łąkach i buszu oraz na brzegach rzek. Często rośnie gromadnie na żyznych glebach w wilgotnych miejscach, od poziomu morza do 1900 metrów.

Właściwości

Zaliczenie dostępności
Zaliczenie lecznicze	.
Inne zastosowania Ocena
Habit	Wiecznie zielone drzewo
Wysokość	15.00 m
Growth Rate	Slow
Cultivation Status	Semi-cultivated, Ornamental, Dziko rosnąca

Dane o uprawie

Roślina afrykańskich tropików, od nizin do umiarkowanych wysokości, zdolna do wzrostu na obszarach półpustynnych do znacznie wilgotniejszych, gdzie roczne opady mogą wynosić od 200 do 1200 mm.
Wybiera wilgotne, żyzne gleby. Udaje się na różnych glebach, w tym na zwartych glinach. Preferuje kwaśny odczyn pH.
Drzewo wolno rosnące, kwitnie przez cały rok, ale najobficiej na początku pory deszczowej. Kwiaty mają silny, słodki zapach.
Drzewo może być ścinane i ma pewną zdolność do kopiowania.
Jest bardzo wrażliwe na ogień.
W regionach, gdzie brzoza afrykańska jest zbierana, pozyskiwanie przyczynia się do rosnącego niedoboru populacji drzew, co jest spotęgowane, ponieważ wydaje się, że ma miejsce niewielkie odmłodzenie. Drzewo kiedyś zajmowało całe lasy na żyznych glebach, ale staje się coraz rzadsze, ponieważ ziemia jest karczowana dla rolnictwa, drewno jest zbierane na drewno i opał, a nasiona są trudne do wykiełkowania.

Użytki jadalne

Jadalna guma jest uzyskiwana z kory. Dość dobrze rozpuszczalna w wodzie, jest żuta, a w północnym Nigrze uważana za najlepszy substytut gumy arabskiej do żucia. Zawiera 22% kwasu uronowego. Ma dobrą lepkość i może być wykorzystywana jako substytut lub składnik gumy arabskiej.
Zimny napar z gumy arabskiej jest uważany za smaczny napój. Odwar podaje się do picia noworodkowi.
Owoce i kielich są używane do przygotowywania sosów lub do robienia herbaty.
Młode liście – gotowane i spożywane jako warzywo.

Medykamenty

Kora, liście i korzenie są używane w medycynie tradycyjnej zazwyczaj w postaci odwaru. Mają one działanie przeciwbakteryjne i przeciwrobacze i są zwykle przyjmowane w postaci odwaru. Ekstrakty z kory łodygi i korzenia oraz z liści wykazały działanie przeciwgrzybicze wobec wielu grzybów chorobotwórczych. Wykazano również umiarkowaną aktywność przeciwbakteryjną kory. Wyciągi z rośliny wykazały aktywność in vitro przeciwko odpornym na chlorochinę szczepom Plasmodium falciparum.
Odwar z liści lub ulistnionych gałązek jest stosowany przeciwko żółtej gorączce, żółtaczce, różnym rodzajom zapalenia wątroby, przeziębieniu i bólom głowy.
Zewnętrznie, odwar z liści jest stosowany przeciwko hemoroidom i chorobom skóry.
Kora korzenia jest uważana za afrodyzjak i środek pobudzający. W niektórych regionach kora jest używana jako środek przeciwgorączkowy w gorących balsamach i naparach.
Sproszkowana kora i odwar z kory są używane zewnętrznie do leczenia ran, egzemy, łuszczycy, wąglika, karbunkułów, czyraków i kilku rodzajów wrzodów. Odwar z kory jest również znany jako środek tonizujący mięśnie. Kora i wydzielające gumę wykazano, aby zapobiec i leczyć próchnicę i ból zębów i są powszechnie stosowane w Afryce.
Guma uzyskane z kory jest przeczyszczające. To może być stosowany w farmacji jako środek emulgujący. Sama kora jest żuta w celu uzyskania gumy.
Mięsiste korzenie są używane przeciwko bólom porodowym. Rozdrobnione korzenie są stosowane na owrzodzenia w celu przyspieszenia gojenia się ran.
Nasiona mają szerokie działanie bakteriobójcze i grzybobójcze u ludzi i zwierząt.

Zastosowanie w agroleśnictwie:

Drzewo jest sadzone w Erytrei w celu stabilizacji brzegów rzek.
W swoim rodzimym zasięgu jest gatunkiem pionierskim na otwartych polanach leśnych. Jednakże, drzewo ma bardzo powolny wzrost początkowy i jest bardzo wrażliwy na pożary buszu, które nieco ograniczyć jego przydatność. Gdy rośnie gremialnie, skutecznie zabija trawę.

Inne zastosowania

Liście są bogate w garbniki i są używane do barwienia tkanin na żółty kolor. W Afryce Zachodniej są one powszechnie stosowane w najstarszym afrykańskim tradycyjnym procesie barwienia tkanin bawełnianych znanym jako „basilan”.
Barwienie liśćmi tej rośliny stało się nawet pełnoetatowym zajęciem dla wielu ludzi.
Kora i korzenie są również źródłem garbników i barwników.Popiół z drewna jest używany jako ług do prania ubrań i jako podstawa do produkcji mydła.
Z uszkodzonej kory wydobywa się częściowo rozpuszczalna guma, która zawiera 22% kwasu uronowego. Ma ona dobrą lepkość i może być stosowana jako substytut lub zamiennik gumy-arabskiej (gatunek Senegalia). Jest on stosowany na różne sposoby, w tym do bicia tkanin; aby uczynić atrament bardziej lepki; jako klej; leczniczo; i do żywności.
W Ghanie i Nigerii korzenie są używane i sprzedawane jako pałeczki do żucia. Pałeczki do żucia wykazały silną aktywność wobec szerokiego spektrum bakterii, w tym niektórych przyczyniających się do pogorszenia stanu zębów.
Twardziel jest ciemna, matowo brązowa, smugowata, staje się prawie hebanowo-czarna; jest wyraźnie odgraniczona od szerokiego pasma białawo-żółtego bielu. Tekstura jest delikatna, ziarno faliste lub splecione. Drewno jest ciężkie i twarde; nie jest trwałe w kontakcie z glebą, ale jest odporne na ataki termitów i owadów, ale nie na ataki boreczników morskich. Jest bardzo odporne na działanie środków konserwujących. Sezonuje się szybko, ale z pewnymi zniekształceniami. Drewno jest umiarkowanie łatwe do piłowania, ale trudne do strugania, dłutowania i wiercenia; wykańcza i poleruje się dobrze i jest łatwe do toczenia i klejenia, ale gwoździowanie jest trudne. Jest często używane na pale i krokwie w konstrukcji domów, na narzędzia rolnicze, uchwyty narzędzi i czasami w produkcji szafek. Jest to preferowane drewno do wykorzystania w rzeźbiarstwie.
Drewno jest doskonałym paliwem i daje dobry węgiel drzewny. W całym regionie Sahelu paliwo stało się tak rzadkie, że nawet te użyteczne drzewa są poświęcane.

Rozmnażanie

Nasiona są bardzo małe i szybko tracą żywotność (w ciągu 6 miesięcy); ponadto ich zdolność kiełkowania jest raczej niska, tylko 10 – 15% nasion okazuje się żywotnych[.