Czy kiedykolwiek obudziłeś się ze zdrętwiałą, martwą ręką? Oto, co się dzieje.

Obudzenie się w środku nocy, aby odkryć, że jedno z twoich ramion straciło czucie jest przerażające.

Na początku, kończyna jest wiotka i obija się jak bezużyteczny worek kości, zanim wróci do życia z powodzią wrażeń „szpilek i igieł”.

Kiedy to się stało mi jako dziecku, wpadłem w panikę, myśląc, że zrobiłem coś strasznego mojemu ciału, zaniepokojony, że nigdy nie będę w stanie poruszyć ręką ponownie. Ale uczucie w moim ramieniu zawsze wracało.

To zjawisko jest naprawdę powszechne, James Dyck, badacz neurologii z Mayo Clinic, powiedział mi w 2016 roku. I jest to faktycznie fajny przykład tego, jak ciało może chronić się nawet podczas paraliżu sennego.

Dyck wyjaśnił, że istnieje powszechne błędne przekonanie, że szpilki i igły oraz drętwienie są spowodowane brakiem przepływu krwi do nerwów. „Bardziej prawdopodobną rzeczą jest kompresja nerwów – nerwy są popychane na i zgniecione, i to powoduje te objawy”, mówi. (Prawdą jest również, że drętwienie ramienia może być również objawem czegoś poważniejszego, jak atak serca.)

Masz kilka nerwów w ramieniu. Każdy z nich pełni ważną funkcję.

Am Fam Physician

Nerw pachowy unosi ramię przy barku.

Nerw mięśniowo-skórny zgina łokieć.

Nerw promieniowy prostuje ramię i unosi nadgarstek oraz palce.

Nerw łokciowy rozciąga palce.

Ale Dyck mówi, że dokładna fizjologia nie jest całkowicie zrozumiała, efekt kompresji któregokolwiek z tych nerwów podczas snu – kiedy śpisz na ramieniu lub przypinasz je pod partnerem – jest jak nadepnięcie na węża ogrodowego. Informacje, które płyną z kończyn z powrotem do mózgu są tymczasowo zakłócone.

Dlaczego więc czuje się sparaliżowany po przebudzeniu?

Dyck sugeruje dwa powody.

1) Jest rzeczywiście, tymczasowo, sparaliżowany. Podczas snu REM, mózg wysyła sygnał powodujący paraliż całego ciała. Celem tego jest powstrzymanie cię przed odgrywaniem snów (które pojawiają się podczas REM). Jeśli jednak obudzisz się podczas jednej z tych faz, możesz być przytomny, zanim w pełni odzyskasz kontrolę nad kończynami. Jest to tzw. paraliż senny i może to być przerażająca sytuacja. Tkwisz gdzieś pomiędzy snem a jawą i nie możesz się poruszyć.

2) Kompresja nerwów doprowadziła do tymczasowego paraliżu (być może dlatego, że utknąłeś w skompresowanej pozycji podczas REM).

Kompresja nerwów może je uszkodzić. Dobrą rzeczą jest to, że ciało naturalnie obudzi się jako mechanizm ochronny, gdy nerw był ściskany zbyt długo. Po tym, jak obudzisz się i złagodzisz nacisk, nerwy szybko wrócą do sieci, zwykle najpierw z uczuciem szpilek i igieł.

„Struktury nerwowe, jak odzyskują, mają tendencję do bycia drażliwymi przez pewien okres czasu”, wyjaśnia University of Rochester Medical Center. „To dlatego, że nerwy są strzelanie spontanicznie. Większość czasu, uczucie szpilek i igieł jest dobrym znakiem. Jest to tymczasowa faza, która oznacza, że nerwy wracają do życia.”

Ktoś, kto zasypia na kończynie jest mało prawdopodobne, aby zrobić poważne uszkodzenia nerwów, Dyck mówi. Ale są pewne przypadki, kiedy ściśnięte nerwy mogą stać się większym problemem.

Jeden taki przypadek nazywa się „porażeniem sobotniej nocy”, kiedy osoba zasypia ściskając nerw podczas gdy jest pijana. Alkohol upośledza zdolność organizmu do obudzenia się i ochrony nerwów.

„Jeśli zemdlejesz po pijanemu, nie poruszysz ręką”, mówi Dyck. A kiedy obudzisz się następnego dnia, nie będziesz mógł wyciągnąć nadgarstka ani palców.” To może trwać dłużej niż kilka chwil (być może nawet kilka dni lub miesięcy), ponieważ nerw musi naprawić swoją powłokę ochronną.

I wtedy jest dziedziczna neuropatia z odpowiedzialnością do porażenia ciśnienia (HNPP), warunek genetyczny, który sprawia, że ludzie są bardziej podatni na urazy uciskowe nerwów. Oni mogą chcieć być ekstra ostrożni by nie zasnąć na kończynie albo nawet krzyżować ich nogę by uniknąć kompresji nerwu. (Cieśń nadgarstka może również powodować mrowienie lub drętwienie kończyn w nocy.)

Again, dla większości ludzi, którzy budzą się do martwej kończyny, to tylko tymczasowa przykrość. I „prawdopodobnie trwa to krócej niż myślisz, ponieważ wariujesz na tym punkcie”, mówi Dyck.

Późno śpiący? Blame your genes.