East End Women’s Museum

Poprzez swoje zaangażowanie w NSS i Fabian Society, Annie nawiązała silną przyjaźń z W T Steadem, redaktorem Pall Mall Gazette. W 1889 roku Stead poprosił Annie o recenzję dwutomowego dzieła „The Secret Doctrine” autorstwa Madame H P Blavatsky, która w 1875 roku założyła Towarzystwo Teozoficzne – ruch religijno-filozoficzny łączący mistycyzm i spirytualizm z metafizyką. Towarzystwo zostało ukształtowane jako „bractwo” promujące jedność; zajmowało się również przygotowaniem świata na przyjście „Nauczyciela Świata”, gdy ten przybędzie na Ziemię. Urzeczona jego treścią, Annie spotkała się z Bławatską i została jej uczennicą, odnajdując w końcu, w swym poszukiwaniu prawdy, „chwałę mego życia”. Annie oficjalnie dołączyła do ruchu teozoficznego 21 maja 1889 roku.

Madame Blavatsky założyła również Klub Kobiet Pracujących przy Bow Road w 1890 roku.

INDIE

1891 roku zmarł Charles Bradlaugh, który stał się jednym z najbliższych i najdłuższych przyjaciół Annie. Być może w uznaniu tego faktu, to właśnie w tym roku Annie postanowiła zakończyć swoją autobiografię, gdy pisała ją w 1893 roku, w wieku 46 lat.

Poza autobiografią, teozoficzne przekonania Annie zaprowadziły ją następnie do Indii, gdzie działała jako misjonarka Teozofii, prowadziła kampanię na rzecz praw kobiet i opowiadała się za indyjskim Home Rule. Jej zaangażowanie w indyjski system edukacji zostało nagrodzone tytułem Doctor of Letters w 1921 roku, a od 1907 roku do swojej śmierci w 1933 roku pełniła funkcję Międzynarodowego Prezydenta Towarzystwa Teozoficznego. W 1910 roku Annie objęła opieką młodego chłopca, J. Krishnamurtiego, którego uważała za kolejnego mesjasza świata. Równolegle z tą długą karierą aktywistyczną Annie pisała płodnie i przyczyniła się do dyskursu publicznego zarówno w Wielkiej Brytanii, jak i w Indiach na szeroki wachlarz tematów (lista prac znajduje się poniżej).

Annie Besant zmarła 20 września 1933 roku w Tamil Nadu, Indie (dawniej Madras), w wieku 84 lat. Pomimo prowadzenia zdecydowanie niezależnego życia, Annie bardzo cierpiała z powodu swoich wyborów, podobnie jak wiele innych pionierskich kobiet jej czasów i według jej własnych słów, „za wielką cenę uzyskałam swoją wolność”. Annie wielokrotnie udowadniała, że jej życie to wysiłek włożony w ulepszanie świata najlepiej jak potrafiła. W swojej autobiografii Annie opisuje swoje życie jako „przeciętne”. Myślę, że możemy się zgodzić, że poprzez swoje dążenie do prawdy, które przewyższało wszystkie konwencje wiktoriańskiego i edwardiańskiego społeczeństwa, Annie prowadziła życie, które było dalekie od przeciętnego.

Źródła i dalsza lektura

Besant, Annie. Annie Besant: autobiografia

Knowlton, Charles. Fruits of Philosophy: A Treatise on the Population Question. Eds. Charles Bradlaugh i Annie Besant. San Francisco: The Reader’s Library, 1891. https://archive.org/details/fruitsphilosoph00knogoog

National Secular Society, https://www.secularism.org.uk/the-fruits-of-philosophy-trial.html

Theosophical Society, https://www.ts-adyar.org/content/annie-besant-1847-1933

British Newspaper Archive. The Penny Illustrated Paper, 'Mr Bradlaugh in Court’, London, Saturday 14 April 1877, p227

Autor

Chloe Wilson pracuje i działa jako wolontariuszka w sektorze dziedzictwa kulturowego w Londynie, a jej zainteresowania historyczne dotyczą przede wszystkim gender i historii politycznej. Twitter: @chloevwilson

.