AmphibiaWeb – Bufo bufo

Opis
Parotoidy za oczami są wydatne. Źrenica oka jest pozioma. Błona tympaniczna niewidoczna. Brak rezonatora męskiego. Brak fałdu stępu. 2. i 3. palec z sparowanymi bulwami podskroniowymi. Skóra grzbietowa zwykle z zaokrąglonymi gruzełkami, czasem z ostrym wierzchołkiem. Powierzchnia grzbietowa biało-szara, szara, brązowa lub oliwkowo-brązowa z mniej lub bardziej rozwiniętymi ciemniejszymi plamami. Plamy te są czasami nieobecne, czasami łączą się w nieregularne podłużne pasma. Ubarwienie tła zmienia się podczas sezonu lęgowego, stając się jednolite. Brzuch jasnoszary lub żółtawo-szary z ciemnymi plamkami. Samiec różni się od samicy posiadaniem poduszeczek lęgowych na 1. palcu (w okresie lęgowym na 1., 2. i/lub 3. palcu), mniejszym rozmiarem ciała i niektórymi proporcjami ciała. W Karpatach opisano różnice płciowe w ubarwieniu rozrodczym kumaka: samce mają jednolite, jasnozielonkawo-brązowawe ubarwienie grzbietu, podczas gdy samice są bardziej brązowe z ciemnobrązowymi plamami, które czasem zlewają się w nieregularne podłużne pasy, najbardziej wyraźne na bokach.

Rozmieszczenie i siedliska

Rozmieszczenie w poszczególnych krajach z bazy danych AmphibiaWeb: Albania, Austria, Białoruś, Belgia, Bośnia i Hercegowina, Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Niemcy, Gibraltar, Grecja, Węgry, Włochy, Kazachstan, Łotwa, Liechtenstein, Litwa, Luksemburg, Macedonia, the Former Yugoslav Republic of, Mołdawia, Republika Czarnogóry, Niderlandy, Norwegia, Polska, Rumunia, Federacja Rosyjska, Serbia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Szwajcaria, Turcja, Ukraina, Zjednoczone Królestwo

	Wyświetl mapę rozmieszczenia w BerkeleyMapper.
	Wyświetl dane Bd i Bsal (129 rekordów).

Gatunek ten jest szeroko rozpowszechniony w Europie.

Północny margines jego zasięgu rozciąga się od Norwegii i Szwecji (ok. 65-67oN) do północnej Finlandii (Saariselka, Muanio i Kittila na 68°N do północnej Rosji: od północnego wybrzeża Morza Białego w Obwodzie Murmańskim (Rezerwat Przyrody Kandalaksha: 66° 35’N, 33° 13’E) i obejmuje całą Karelię. Przebiega przez obwód Archangielski (od okolic miasta Archangielsk: 64° 36’N, 40° 32’E do Rezerwatu Przyrody Pineżskij), następnie mniej więcej wzdłuż linii Republika Komi – przez Ural do obwodu tiumeńskiego (Jamalsko-Nieniecki Okręg Autonomiczny) – Kraj Krasnojarski (środkowy bieg rzeki Enisej). Następnie skręca na południe – południe – wschód do rzeki Chuna w Kraju Krasnojarskim i Obwodzie Irkuckim na Syberii Wschodniej. Najdalej wysuniętym na wschód znanym stanowiskiem jest osada Kunerma w powiecie kazachsko-lenskim obwodu irkuckiego (56° N, 108° 30’E). Tak więc większa część północnego krańca zasięgu B. bufo w Azji odpowiada w przybliżeniu szerokości geograficznej 63-64° N. Konieczne są dalsze badania nad rozmieszczeniem gatunku na jego północnej granicy, a zwłaszcza we wschodniej części. Południowy margines zasięgu w Europie odpowiada w przybliżeniu południowym granicom tej ostatniej. Nie występuje jednak na wielu europejskich wyspach (Baleary, Korsyka, Sardynia, Malta, Kreta itd.).

W części kontynentalnej margines południowy biegnie prawym brzegiem Dniepru na Ukrainie w przybliżeniu wzdłuż linii miasto Chersoń (48° 38’N, 32° 37’E) – obszar miasta Zaporoże – województwo dniepropietrowskie – województwo donieckie – województwo charkowskie – województwo ługańskie. Następnie margines biegnie w Rosji w południowo-zachodniej części województwa Byelgorod – województwo Woroneż – miasto Tambow (52° 43’N, 41° 26’E) – południowo-wschodnia część województwa Penza – województwo Uljanowsk – północna część województwa Saratow. Następnie margines biegnie do północno-zachodniego Kazachstanu: na północ od obwodu uralskiego. Ropucha występuje prawdopodobnie nad rzekami Uil i Temir na południe do 49° N. Następnie margines skręca w Rosji na północny wschód mniej więcej wzdłuż linii obwód orenburski – obwód czelabiński – obwód kurgański – na południe od obwodu tiumeńskiego na Syberii Zachodniej – na wschód od obwodu omskiego. Następnie margines skręca na południowy-południowy-wschód na poziomie około 55° E do północno-wschodniego Kazachstanu. Następnie margines biegnie w kierunku południowo-wschodnim i południowym wzdłuż doliny rzeki Irtysz do Obwodu Semipałatyńskiego i Obwodu Wschodniokazachstańskiego, a potem prawdopodobnie do Chin.

Bufo bufo z obszaru Turcji Anatolijskiej, Syryjskiej Republiki Arabskiej i Libanu, został zaliczony do podgatunku verrucosisimus (dawniej osobny gatunek) przez Recuero et al 2012. Podgatunek Bufo bufo verrucosisimus czyli kumak kaukaski różni się większymi rozmiarami (długość pyska 70-190 mm), proporcjami ciała, kształtem języka, fakturą i ubarwieniem skóry oraz wyraźniejszym dymorfizmem płciowym w wielkości ciała. U kumaka kaukaskiego samce nie mają rezonatora, ani fałdu stępowego. Ponadto kumak kaukaski ma 2. i 3. palec u nogi ze sparowanymi gruzełkami podoczodołowymi. Skóra grzbietowa zawiera duże zaokrąglone gruczoły, a skóra brzuszna ma małe gruczoły. Powierzchnia grzbietowa jest szara lub jasnobrązowa, z ciemnymi plamkami. Podłużne prążki, mniej lub bardziej rozwinięte, są obecne na parotoidach. Brzuch jest szary lub żółtawy. Samiec różni się od samicy znacznie mniejszym rozmiarem ciała i innymi cechami podobnymi do tych, które biorą udział w dymorfizmie płciowym B. bufo. Nie ma jednak dymorfizmu płciowego w ubarwieniu. (Tarkhnishvili i Gokhelashvili 1999).

Ropucha pospolita jest związana głównie ze strefą leśną (w lasach iglastych, mieszanych i liściastych), gdzie preferuje lasy iglaste z bagnami. Żyje w zagajnikach, buszach, parkach i ogrodach, na ogół w miejscach dość wilgotnych, z gęstą roślinnością. Unika dużych otwartych przestrzeni, ale w krajobrazie zalesionym kumak chętnie zasiedla zarośla, łąki, pola, polany, ogrody, winnice itp. Na południu zasięgu kumak żyje w lasach o charakterze wyspowym w strefie stepu leśnego oraz w wilgotnej i gęstej roślinności łęgowej. Tarło odbywa się w jeziorach, stawach, rowach, dużych kałużach i strumieniach o stosunkowo czystej wodzie, dość zmiennej pod względem powierzchni i głębokości.

Life History, Abundance, Activity, and Special Behaviors
W większości siedlisk B. bufo nie jest zbyt obfity, chociaż czasami spotyka się do 70 osobników na 100 m brzegu stawu lub, na lądzie, do 200 osobników na hektar.

Jak inne ropuchy, B. bufo jest aktywny głównie o zmierzchu. Aktywność w porze światła, wspólna dla ropuch z grupy Bufo viridis, jest rzadka u ropuchy zwyczajnej. Kumaki hibernują pojedynczo lub w grupach od września – początku listopada do marca – czerwca, w zależności od wysokości nad poziomem morza i szerokości geograficznej. Hibernacja występuje na lądzie oraz sporadycznie w strumieniach i źródłach. Zazwyczaj hibernacja kończy się w kwietniu – maju. Rozmnażanie odbywa się od marca do czerwca (zwykle pod koniec kwietnia – maja). Amplexus jest piersiowy. Kilka samców często obejmuje jedną samicę, a w wielu przypadkach kilka samców próbuje objąć tę samą samicę, można zaobserwować duże „kule” składające się z wielu ropuch. Najmniejsze samce są wypierane przez większe osobniki. Dochodzi więc do kojarzenia asortatywnego (według wielkości ciała). Rozwój embrionalny i larwalny trwa zwykle 1,5-2,5 miesiąca.

Ropucha pospolita żeruje wyłącznie na lądzie, głównie na pełzających bezkręgowcach. Podobnie jak u innych gatunków ropuch, bardzo typowe jest spożywanie mrówek. Wynika to z taktyki żerowania na czatach u tego gatunku. U tego gatunku ropuchy znane są liczne drapieżniki, pasożyty i anomalie morfologiczne. Jednak ich rzeczywisty wpływ na dynamikę populacji pozostaje nieznany. W obliczu potencjalnego drapieżnika dorosła ropucha unosi ciało na prostych nogach i kieruje głowę w stronę zagrożenia.

Trendy i zagrożenia
Destrukcja lasów i łąk, a także sztuczne osuszanie terenów podmokłych stanowią najpoważniejsze zagrożenia dla populacji B. bufo . Czynniki te są odpowiedzialne za wymieranie niektórych populacji. W skali globalnej wylesianie południa Europy mogło spowodować cofnięcie się zasięgu gatunku na północ. Zanieczyszczenie środowiska nawozami mineralnymi i odpadami przemysłowymi, rekreacja, urbanizacja, śmiertelność na drogach, bezsensowne zabijanie przez ludzi itp. powodują stopniowe zmniejszanie się populacji B. bufo w osiedlach i miastach. Czynniki naturalne również mogą wpływać na liczebność i rozmieszczenie tego gatunku. Na przykład w obwodzie moskiewskim w latach 1990-tych jego liczebność stopniowo wzrasta, a ropucha pojawia się w miejscach, gdzie w przeszłości była nieobecna.

Wielka Brytania wyznaczyła ten gatunek jako gatunek priorytetowy w Planie Działań na rzecz Bioróżnorodności (BAP) w odpowiedzi na spadek liczebności na niektórych obszarach centralnej i nizinnej Anglii oraz na wyspie Jersey na kanale La Manche (John W. Wilkinson & John Buckley, FrogLog 2012).

Relation to Humans
Główne zagrożenia związane z działalnością człowieka zostały wskazane powyżej. Choć nieliczne populacje kumaka nizinnego są w stanie przetrwać nawet w miastach, ma on umiarkowane możliwości synantropizacji: kumak praktycznie wyginął z wielu dużych miast, gdzie wiele innych płazów jest w stosunkowo bezpiecznym stanie.

B. bufo ma tendencję do rozmnażania się w tym samym miejscu, w którym się urodził, nawet jeśli w pobliżu dostępne są inne miejsca rozrodu. Zwiększa to ich podatność na rozwój krajobrazu przez człowieka (John W. Wilkinson & John Buckley, FrogLog 2012).

Prawdopodobne przyczyny spadku liczebności płazów

Ogólna zmiana i utrata siedlisk
Modyfikacja siedlisk w wyniku wylesiania lub działań związanych z wyrębem
Zakłócanie lub śmierć w wyniku ruchu kołowego
Lokalne pestycydy, nawozów i zanieczyszczeń
Dalekie pestycydy, toksyny i zanieczyszczenia
Umyślna śmiertelność (nadmierne zbiory, handel zwierzętami domowymi lub zbieractwo)

Baloutch, M. i Kami, H. G. (1995). Amphibians of Iran. Tehran University Publishers, Tehran.

Bannikov, A. G., Darevsky, I. S. and Rustamov, A. K. (1971). Zemnovodnye i Presmykayushchienya SSSR . Izdatelistvo Misl, Moscow.

Bannikov, A. G., Darevsky, I. S., Ishchenko, V. G., Rustamov, A. K., and Szczerbak, N. N. (1977). Opredelitel Zemnovodnykh i Presmykayushchikhsya Fauny SSSR . Prosveshchenie, Moscow.

Basoglu, M. and Ozeti, N. (1973). Turkiye Amphibileri. Ege Univ, Bornova-Izmir.

Gasc, J. P. , Cabela, A., Crnobrnja-Isailovic, J., Dolmen, D., Grossenbacher,K., Haffner, P., Lescure, J., Martens, H., Martinez Rica, J. P.,Maurin, H., Oliveira, M. E., Sofianidou, T. S., Vaith, M., and Zuiderwijk, A. (1997). Atlas of Amphibians and Reptiles in Europe. Societas Europaea Herpetologica and Muséum National d’Histoire Naturelle, Paris.

Hraoui-Bloquet, S., Sadek, R. and Geze, R. (2001). ”Les Amphibiens du Liban: inventaire, répartition géographique et altitudinale.” Bulletin de la Société Herpétologique de France, 99, 19-28.

Kuzmin, S. L. (1995). Die Amphibien Russlands und angrenzender Gebiete. Westarp Wissenschaften, Magdeburg.

Kuzmin, S. L. (1999). The Amphibians of the Former Soviet Union. Pensoft, Sofia-Moscow.

Nikolsky, A. M (1936). Fauna Rosji i krajów przyległych: Amphibians (angielski przekład Nikolsky, 1918, Faune de la Russie et des Pays limitrophes. Amphibiens. Académie Russe des Sciences, Petrograd, USSR). Israel Program for Scientific Translations, Jerusalem.

Nikolsky, A. M. (1906). Herpetologia Rossica. Mémoires de l’Académie Impériale des Sciences de St.-Pétersbourg, Série 8, Phys.-Math, Vol. 17, Sofia, Moscow.

Nöllert, A. and Nöllert, C. (1992). Die Amphibien Europas. Franckh-Kosmos Verlags-GmbH and Company, Stuttgart.

Recuero E, Canestrelli D, Vörös J, Szabó K, Poyarkov NA, Arntzen JW, Crnobrnja-Isailovic J, Kidov AA, Cogălniceanu D, Caputo FP, Nascetti G, Martínez-Solano I (2012). ”Multilocus species tree analyses resolve the radiation of the widespread Bufo bufo species group (Anura, Bufonidae).”. Molecular Phylogenetics and Evolution, 62(1), 71-86.

Ryzhikov, K. M., Sharpilo, V. P. and Shevchenko, N. N. (1980). Gelminty Amfibii Fauny SSSR . Nauka, Moskwa.

Szczerbak, N. N. i Szczerban, M. I. (1980). Zemnovodnye i Presmykayushchiesya Ukrainskikh Karpat . Naukova Dumka, Kiev.

Terent’ev, P. V. and Chernov, S. A (1965). Key to Amphibians and Reptiles . Israel Program for Scientific Translations, Jerusalem.

Written by: Sergius L. Kuzmin, John Cavagnaro (ipe51 AT yahoo.com), Institute of Ecology and Evolution, Russian Academy of Sciences, Moscow
Pierwsze złożenie 1999-09-30
Edited by Vance Vredenburg, Kellie Whittaker, Michelle Koo (2021-01-26)

Species Account Citation: AmphibiaWeb 2021 Bufo bufo: Common Toad <http://amphibiaweb.org/species/127> University of California, Berkeley, CA, USA. Dostęp 24 marca, 2021.

.