Perfume Shrine: Myth Debunking 1: What Are Aldehydes, How do Aldehydes Smell and Chanel No.5
Pytajcie jakiegokolwiek aspirującego perfumiarza o aldehydy, a usłyszycie, że są to syntetyczne materiały użyte po raz pierwszy w Chanel No.5, że dzięki nim jest to pierwszy i prototyp syntetycznych zapachów i że same aldehydy mają szampański, iskrzący, musujący zapach, który sprawia, że zapach ulatuje ze skóry. To jest to, co im wmawiano raz po raz. Zapytajcie jakiegokolwiek wytrawnego perfumomaniaka, a usłyszycie, że aldehydy mają woskowy, cytrusowy lub różany aromat, jak zgaszone świece (Luca Turin przyczynił się do tego swoimi referencjami pojawiającymi się w „Emperor of Scent”). Prawda? To trochę bardziej skomplikowane niż jedno i drugie!
Faktem jest, że aldehydy stały się sławne dzięki wprowadzeniu ich w dużych ilościach do formuły Chanel No.5 w 1921 roku. Jednak No.5 zdecydowanie NIE jest pierwszym zapachem, w którym pojawiły się syntetyczne aldehydy:
~ „Choć Chanel No. 5 jest uznawany za pierwszy zapach aldehydowy, stworzony w połowie lat dwudziestych, prawda jest taka, że pierwszym aldehydowym zapachem był Rêve D’Or(Złoty Sen), stworzony w 1905 roku przez Armingeat.” (sic).
Nie jest też No.5 pierwszym nowoczesnym zapachem, w którym zastosowano syntetyczne składniki (ten zaszczyt należy się Fougère Royale -Royal Fern- autorstwa Paula Parqueta dla Houbiganta z 1882 roku). Aldehydy same w sobie są związkami organicznymi występującymi w różnych materiałach naturalnych (na przykład naturalne esencje cytrusowe, takie jak ta ze skórki pomarańczy, olejek różany, esencja sosnowa, cytronella i kora cynamonowa ~występują nawet w mięśniu sercowym bydła!) Kilka rekonstytucji esencji przez chemików zaangażowanych przy użyciu aldehydów jako różne typy mogą być również syntetyzowane w laboratorium.
Aldehydy (takie same jak ketony) są związkami organicznymi, które zawierają karbonylową grupę funkcyjną (to jest C=O). Atom węgla tej grupy ma dwa pozostałe wiązania, które mogą być zajęte przez wodór lub podstawniki alkilowe lub arylowe. Jeśli przynajmniej jeden z tych podstawników jest wodorem, związek jest aldehydem. Jeśli żaden z nich nie jest wodorem, związek jest ketonem. Większość aldehydów i ketonów ma silny zapach. Ketony mają zazwyczaj przyjemny zapach i są często spotykane w perfumach (np. muscone w wodzie kolońskiej o zapachu piżma). Są one również stosowane w środkach aromatyzujących do żywności. Aldehydy różnią się zapachem – większość z nich o niższej masie cząsteczkowej ma nieprzyjemny zapach (zgniłych owoców), jednak niektóre aldehydy o wyższej masie cząsteczkowej i aldehydy aromatyczne pachną całkiem przyjemnie i dlatego są stosowane w przemyśle perfumeryjnym. Formaldehyd jest najprostszym aldehydem z centralnym atomem węgla związanym z dwoma atomami wodoru (H2C=O). Odkryty w Rosji przez A. M. Butlerova w 1859 r. jest bardzo reaktywny, stosowany w barwnikach, lekach medycznych, środkach owadobójczych i słynny jako środek konserwujący i płyn do balsamowania.
Aldehydy alifatyczne posiadają intrygujące zapachy spoza sfery prostych przyjemnych: butyraldehyd na przykład pachnie zjełczałym masłem (od βούτυρο/butyro, co oznacza „masło” w języku greckim)! Aldehyd octowy jest nazwą najkrótszego łańcucha węglowego aldehydu i jest jednym z najstarszych znanych aldehydów (po raz pierwszy został zidentyfikowany w 1774 roku przez Carla Wilhelma Scheele). Jego struktura nie została jednak do końca poznana, dopóki Justus von Liebig nie określił budowy aldehydu octowego 60 lat później, nie opisał jego otrzymywania z etanolu i nie ochrzcił tej grupy chemicznej mianem „aldehydów”.
Mało który zapach nie zawiera w sobie jakiegoś aldehydu, co przy okazji sprawia, że upieranie się przy tym, że wielkość No.5 wynika z syntetycznych materiałów, można porównać do twierdzenia, że piramidy są monumentalne tylko ze względu na swój kształt. To właśnie spryt marketingu i propagowanie mitu, że No.5 miał wywoływać nienaturalny zapach (bo podobno Coco Chanel upierała się, że chce perfumy pachnące kobietą, a nie kwiatami ~”kobiety nie chcą pachnieć łożem róż”), spowodowały to zamieszanie. Chanel No.5 i No.22 zawdzięczają swoje żywe sprakle specyficznej podgrupie aldehydów, które nazywane są „tłustymi”: ciągi atomów węgla (pomiędzy 8 a 13) zakodowanych zgodnie z tą liczbą atomów (np. C8) z nazewnictwem wywodzącym się z greckiej numerologii, jak np. oktanal od οκτώ/octo (=osiem), w którym każdy z 8 atomów węgla jest połączony z dwoma atomami wodoru. Bukiet” aldehydów C10, C11 i C12 w Chanel No.5 stał się tak popularny, że wszystkie kolejne „zapachy aldehydowe” wykorzystywały tę sekwencję aldehydów, dając dość charakterystyczny zapach perfum, którego bezpośrednim skutkiem jest to, że miłośnik perfum jest zdezorientowany, jak pachną same aldehydy. Tłuste aldehydy mają cytrusową lub kwiatową nutę i wyraźny tłusty/woskowy/mydlany ton, który jest bardzo widoczny, jeśli weźmiemy pod uwagę nowoczesny zapach, który używa ich w wysokich proporcjach: Sicily by Dolce & Gabbana. Mydlane odczucie jest niezaprzeczalne! Jako ćwiczenie porównajcie ten zapach z Chanel No.5: w nim również wyłapiecie mydlane aspekty. Innym powodem, dla którego są one odczytywane jako „mydło” jest fakt, że są one używane w produkcji mydła od lat, aby dać to świeże, cytrynowe uczucie.
Jednym z ciekawych składników jest fenyloacetaldehyd, który ma wyraźną zieloną nutę (górną w naturalnym narcyzie, a więc wykorzystywaną do odtworzenia nuty narcyza w perfumerii). Aldehydy hydrocynamiczne to kolejna rodzina materiałów pochodzących z manipulacji benzenem, a ich profil zapachowy przypomina konwalie (muguet) i cyklamen. Jednym z nich jest słynny Lilial (opatentowana nazwa aldehydu lilii; znany również jako Lilistralis), szeroko stosowany w replikacji tej nieuchwytnej naturalnej esencji, konwalii. Innym jest aldehyd cyklamenowy (zwykle produkowany z kumenu jako materiału wyjściowego).
Aromatyczne aldehydy mają bardzo złożone struktury chemiczne, ale są najłatwiejsze do zidentyfikowania po zapachu. Anisaldehyd pachnie jak lukrecja. Z drugiej strony, aldehyd benzalowy ma profil zapachowy migdałów i ma kilka składników chemicznych: aldehyd cynamonowy, aldehyd amylocynamonowy, aldehyd heksylocynamonowy. Kondensacja benzaldehydu z innymi aldehydami daje szereg α-podstawionych aldehydów cynamonowych, z których najniższy człon jest wykorzystywany do produkcji alkoholu cynamonowego, bardzo ważnego w produkcji korzennych perfum (nuta cynamonowa). Z kolei wyższe człony, takie jak aldehydy amylocynamonowe (ACA) i aldehyd heksylocynamonowy (HCA) wywołują wrażenie tłustego jaśminu, mimo że nie występują w naturalnych olejkach jaśminowych! Większość syntetycznych perfum jaśminowych wykorzystuje dziś jeden lub oba te związki, ponieważ są one niedrogie (ich właściwości natłuszczające włókna czynią je również doskonałymi kandydatami na środki piorące i zmiękczacze tkanin). Nuta głogu lub aubépine, od kilku dziesięcioleci stosowana syntetycznie w perfumach, jest wytwarzana przez aldehyd anyżowy (p-metoksy benzaldehyd) i została w wysublimowany sposób wpleciona w gazową tkaninę Après L’Ondée Guerlain (gdzie śpiewa razem z heliotropiną). Ponadto aldehyd wanilinowy jest składnikiem wielu perfum o zapachu wanilii. Nic więc nie jest tak proste, jak można by przypuszczać! 
Aldehydowe zapachy obejmują (kliknij linki, aby przeczytać odpowiednie artykuły/recenzje): Chanel No.5 i No.22, Lanvin Arpège, Guerlain Liu i Véga, Worth Je Reviens, Millot Crèpe de Chine , Balecianga Le Dix, Revillon Detchema, Caron Fleurs de Rocaille (nie Fleur, singular), Infini i Nocturnes, Myrurgia Joya, Jean-Charles Brosseau Ombre Rose , Molyneux Vivre, Lancome Climat, Givenchy L’Interdit, Piguet Baghari, Madame Rochas i Mystère by Rochas, Rive Gauche by Yves Saint Laurent , Paco Rabanne Calandre, Estée Lauder Estée, White Linen, Pure White Linen, Van Cleef & Arpels First, Nina by Nina Ricci (stara formuła w żebrowanym flakonie), E.Coudray Musc et Freesia, Bill Blass Nude and Amazing, Hermès Amazone, D& Sicily, Divine L’Ame Soeur, Serge Lutens La Myrrhe, Frederic Malle Iris Poudre, Ferré by Ferré, Agent Provocateur Maitresse, Annick Goutal Folavril, Le Labo Aldehyde 44.
Hermès Calèche plasuje się pomiędzy kwiatowym aldehydem a kwiatowym chypre w niektórych taksonomiach.
Bernand Chant, British Society of Perfumers 1982
Armigeat to perfumiarz Pierre Armigeant (1874-1955), który skomponował Floramye i Azurea dla L.T.Piver
Painting Gueridon 1913 by Georges Braques, dzięki uprzejmości allposters.com. Reklama makijażu Chanel via Bellasugar.