Utrudnione zniżanie poprzedziło katastrofę 747 na fałszywej ścieżce schodzenia

Śledczy dali większy wgląd w początkowe odchylenie wysokości przez zniżający się frachtowiec Boeing 747-400, które poprzedziło uchwycenie przez samolot fałszywej ścieżki schodzenia i śmiertelne rozbicie się w Biszkeku.

Śledztwo w sprawie wypadku, w nocy 16 stycznia 2017 r., ustaliło już, że samolot był zbyt wysoko na podejściu, pozostawiając go podatnym na napotkanie fałszywej ścieżki schodzenia.

Nie wyjaśniło jednak, dlaczego samolot ACT Airlines pozostał tak wysoko po opuszczeniu wysokości przelotowej i rozpoczęciu zniżania w kierunku stolicy Kirgistanu.

Samolot utrzymywał się na wysokości 18 000 stóp nad punktem trasy RAXAT i otrzymał zezwolenie na zejście do wysokości 6 000 stóp w celu przekroczenia TOPKI.

Te dwa punkty orientacyjne były oddalone od siebie o zaledwie 27nm, a standardowa procedura zniżania stosowana przez linie lotnicze pozwoliłaby 747 stracić jedynie 9 000 stóp, a nie wymagane 12 000 stóp na tak krótkim dystansie.

„Znowu zostawili nas wysoko” – zauważył kapitan, jeden z kilku komentarzy wskazujących na to, że załoga miała nadzieję na wcześniejsze odprawy na niższą wysokość.

Samolot działał w trybie „zmiany poziomu lotu”, a załoga wybrała wysokość 6 000 stóp z prędkością 262kt.

Mimo wymogu bardziej agresywnej utraty wysokości, śledztwo stwierdza, że początkowe zniżanie odbyło się bez użycia hamulców prędkości i z rosnącą prędkością powietrza – prędkość powietrza została dostosowana do 270kt, następnie do 280kt i ponownie do 290kt, gdy samolot przechodził przez chmury na wysokości 16,000ft.

Około 1min 40s po rozpoczęciu zniżania załoga zmieniła tryb na „prędkość pionową” i zwiększyła prędkość zniżania do 2,400ft/min. Prędkość nadal rosła, osiągając maksymalną wartość 317kt.

Na wysokości 12 200 stóp ręcznie uruchomiono hamulce prędkości – początkowo do 30°, a następnie do 36° – i ponownie włączono tryb „zmiana poziomu lotu”. Samolot kontynuował zniżanie, ale w momencie minięcia TOPKI osiągnął wysokość tylko 9 200 stóp. Poruszał się również z prędkością 270kt, powyżej limitu 250kt narzuconego przez ACT dla lotów poniżej 10,000ft.

„Wymagania wykresu nie zostały formalnie naruszone”, mówi dochodzenie. „Ale samolot był zbyt wysoko, aby kontynuować podejście zgodnie z mapą bez dodatkowych manewrów w celu zmniejszenia wysokości.”

Śledczy zwrócili się o dalszą analizę toru lotu samolotu do linii lotniczej obsługującej 747s, dochodząc do wniosku, że – biorąc pod uwagę krótki dystans, w którym należało stracić wysokość – brak uruchomienia hamulca prędkości na początku zniżania był „nieprawidłowy”.

Aby zejść z wysokości 18 000 stóp w RAXAT i osiągnąć wysokość 6 000 stóp w TOPKA, hamulce prędkości powinny były być od samego początku zaciągnięte, twierdzi dochodzenie, a „znacznemu wzrostowi” prędkości lotu „należało zapobiec”.

Dodano, że załoga powinna była również wysunąć podwozie około 5-8 nm przed TOPKĄ i rozwinąć klapę o 5°, utrzymując jednocześnie zaciągnięte hamulce prędkości, oraz zmniejszyć prędkość do 210kt w celu uzyskania bardziej stromego zniżania.

Samolot pozostał powyżej profilu podejścia, gdy zbliżał się do Biszkeku i nieumyślnie złapał fałszywą ścieżkę schodzenia 9° z ILS na pas 26.