Amsterdam-Noord
BackgroundEdit
Amsterdam na północ od rzeki IJ pierwotnie składał się z półwyspu Volewijck, nad którym miasto uzyskało kontrolę w 1393 r. (prawo rzemiosła; niderlandzkie: recht van ambachtsheerlijkheid). Do 1795 r. Amsterdam-Noord był wykorzystywany jako pole szubieniczne, na którym wieszano zwłoki skazańców po egzekucji, jako budzący grozę przykład. W 1660 r. rozpoczęto kopanie Buikslotertrekvaart (w dosłownym tłumaczeniu: droga wodna Buiksloter) na wschód od Galgenveld, od IJ na północ przez Volewijck do Buiksloot, Broek in Waterland, Monnickendam, Edam i Hoorn. W celu bezpiecznego ukończenia tego projektu, od 1662 r. kilka obszarów Amsterdamu-Noord otoczono tamami. Aby sfinansować te prace, zbudowano punkt poboru opłat, do którego pod koniec XVIII wieku podłączono mały odpływ.
Obszar, który obecnie tworzy Amsterdam-Noord, przecina Noordhollandsch Kanaal od czasu jego zawodów w 1824 r., który po stronie południowej poprzez Willemssluizen jest połączony z IJ. Kanał przepływa pod autostradą A10 jadąc z Den Helder, a następnie przechodzi przez Noorderpark (na wschód od Buiksloot i na zachód od Buikslotermeer) i Overhoeks. Dopiero w XIX wieku obszar ten został zurbanizowany; przed rozpoczęciem budowy konieczne było zasypanie bagien szlamem portowym. W ten sposób powstały Buiksloterham (1832-1851) i Nieuwendammerham (1879).
Okres przemysłowyEdit
Po otwarciu Kanału Północnego w 1876 r., port w Amsterdamie stał się dostępny dla parowców. Gmina Amsterdam przegłosowała rozpoczęcie przekształcania północnych obszarów wiejskich w pola przemysłowe, politykę, która została zapoczątkowana przez założenie Stoomvaartmaatschappij Nederland, Koninklijke Nederlandse Stoomboot-Maatschappij (KNSM) i innych. Założone z ich inicjatywy Amsterdam Drydock Company wybudowało na północnym brzegu stocznię remontową, a Nederlandsche Dok en Scheepsbouw Maatschappij (NDSM) założyło nową stocznię. W 1900 r. rada miejska podjęła decyzję o przeniesieniu fabryki kwasu siarkowego Ketjen, która spowodowała wiele zakłóceń w Overtoom (Amsterdam-Zuid), do nowego obiektu w Amsterdamie-Noord. W 1908 r. fabryka stoczniowa Kromhout również przeniosła się na północ od rzeki IJ. W 1910 roku potomkowie zaanstadskich rodzin Duijvis i Verkade założyli firmę Drakafabriek produkującą kable niskiego napięcia, niezbędne do elektryfikacji Holandii.
Potrzebne było wiele połączeń promowych, aby codziennie obsługiwać pracowników tych firm, a także powstało zapotrzebowanie na mieszkania nad IJ. Ze względu na zmianę granic w 1877 r., kontrola Amsterdamu została rozszerzona o północny brzeg IJ do Waterlandse Zeedijk. W 1900 r. Johan van Hasselt, nowy dyrektor Miejskiego Departamentu Robót Publicznych, sporządził projekt zagospodarowania Amsterdamu-Noord. W projekcie tym było dużo miejsca do życia i pracy.
Zapewniał on przestrzeń dla przemysłu ciężkiego i działalności związanej z portem. Budowa nowego głównego kanału wymagała nawet oczyszczenia drogi dla budowy mostu na rzece IJ łączącego ten obszar z centrum miasta. Van Hasselt nie zdawał sobie sprawy z nowoczesnego podejścia do mieszkalnictwa publicznego, co prowadziło do różnych konfliktów z kierownictwem Miejskiego Urzędu Budownictwa i Mieszkalnictwa. Chcieli oni zerwać z dotychczasowymi praktykami stosowanymi w Amsterdamie, takimi jak wysokie, cztero- lub pięciopiętrowe budynki przeznaczone dla robotników.
Plan został znacznie zmieniony w odniesieniu do budownictwa mieszkaniowego w Amsterdamie-Noord, ale obszar ten przyciągał już wiele firm. Polityka ta oraz położenie geograficzne Amsterdamu-Noord przyciągnęły Anthony’ego Fokkera do założenia fabryki samolotów po pierwszej wojnie światowej. W Nieuwendammerham już w tym okresie przygotowano drogę do budowy Vogelbuurt przez spółdzielnie mieszkaniowe. Kilka lat później nowa Miejska Służba Mieszkaniowa w Amsterdamie przejęła budowę dzielnicy w Buiksloterham.
Ostatnie lataEdit
W czasie II wojny światowej pola przemysłowe w Amsterdamie-Noord były celem brytyjskich bombardowań. Celem bombardowań z 17 lipca 1943 r. były fabryki Fokkera, ale bomby spadły na okoliczne dzielnice mieszkalne, w wyniku czego zginęło 158 osób, a 119 zostało ciężko rannych. Było to najcięższe bombardowanie, jakie nawiedziło Amsterdam. Zniszczonych zostało 106 domów, 206 domów zostało poważnie uszkodzonych, a 676 domów doznało uszkodzeń szyb i dachów. Każdego roku 17 lipca na cmentarzu De Nieuwe Noorder odbywa się ceremonia upamiętniająca.
W grudniu 1981 roku Amsterdam-Noord i Osdorp stały się pierwszymi dwiema dzielnicami gminy Amsterdam, które miały własną wybieraną radę dzielnicy i zarząd. W kwietniu 2012 roku, EYE Film Institute Netherlands został oficjalnie przeniesiony z Vondelparkpaviljoen, Vondelpark do Overhoeks, Amsterdam-Noord po inauguracji przez królową Beatrix. Dzięki temu dzielnica stała się bardziej atrakcyjna pod względem kulturalnym, ponieważ nowa lokalizacja muzeum znajduje się zaledwie dwie minuty drogi promem od dzielnicy Centrum.