Trzeci film o Blade Runnerze jest tak nieunikniony jak rewolucja robotów

Czy kiedykolwiek istniał film science fiction bardziej zagruntowany na sequele niż Blade Runner 2049 Denisa Villeneuve’a? Pod koniec nagrodzonego Oscarem neo-noir z 2017 roku, będącego kontynuacją historii opowiedzianej po raz pierwszy w Blade Runnerze z 1982 roku, zostajemy z większą liczbą pytań niż w momencie otwarcia filmu. Wciąż nie ma ostatecznej odpowiedzi na temat statusu replikanta Ricka Deckarda Harrisona Forda (choć sprawy potoczyły się tak szybko, że to prawie nie ma znaczenia); widzieliśmy niewiele z powstania replikantów, które było krótko teasowane; a koncepcja replikantów, którzy mogą się rozmnażać (być może nawet łącząc się z ludźmi) została ledwie dotknięta. Jako kawałek kina, oszałamiający nowy epizod Villeneuve’a jest tak samo czarujący i enigmatyczny jak oryginał Ridleya Scotta, plakat Magiczne oko filmu, który rzuca nam wyzwanie, abyśmy odkryli tajemnice, które kryją się w jego wirujących wzorach.

Do niedawna, jednak, wszelkie rozmowy o przyszłych odsłonach leżały zatopione pod ciężarem rozczarowującego wyniku kasowego filmu – zaledwie 260 milionów dolarów na całym świecie przy budżecie, który uważano za około 150 milionów dolarów. Dla postronnego obserwatora podstawowy zysk w wysokości 110 milionów dolarów nie brzmi zbyt źle, ale hollywoodzka ekonomia jest równie zawiła jak wizja Scotta wyludnionej, zniszczonej Kalifornii przyszłości: rzeczywistość jest taka, że po uwzględnieniu kosztów marketingu i innych czynników, takich jak udział w przychodach brutto należny lokalnym właścicielom kin, film Villeneuve’a prawie na pewno stracił pieniądze. Mimo to kanadyjski reżyser nie porzuca nadziei na powrót do ciemnego, pokrytego neonami świata przyszłego Los Angeles, gdy planuje swoje kolejne opus sci-fi, nową adaptację powieści Franka Herberta „Diuna”.

„To takie inspirujące miejsce, świat Blade Runnera” – powiedział Villeneuve w wywiadzie dla Empire. „Problem, jaki mam, to słowo 'sequel’. Uważam, że kino potrzebuje oryginalnych historii. Ale jeśli zapytacie mnie, czy chciałbym powrócić do tego uniwersum w inny sposób, mogę powiedzieć, że tak. To musiałby być projekt na własną rękę. Coś oderwanego od obu pozostałych filmów. Kryminał noir osadzony w przyszłości… Budzę się czasem w nocy śniąc o tym.”

Czy widzowie zaakceptowaliby film, który oderwał się niemal całkowicie od wydarzeń osadzonych w 2049 roku przez K Ryana Goslinga, jest kwestią otwartą. Z pewnością nie zabrakłoby chętnych, by nowy epizod jeszcze bardziej zagłębił się w tajemnice odkryte ostatnim razem, ale Villeneuve’owi wciąż można by dać kreatywną przestrzeń do stworzenia oryginalnej historii. Prawdziwym pytaniem jest, czy studia wyłożą pieniądze, aby ją zrealizować.

A jednak tak negatywne spojrzenie to całkowite zignorowanie odporności Blade Runnera jako filmowego uniwersum. Ponad trzy dekady zajęło Blade Runnerowi 2049 otrzymanie zielonego światła, 30 lat, w ciągu których oryginalny film Scotta przekształcił się ze skorygowanej przez studio bomby kasowej w prawdziwą klasykę science-fiction. Już w 1982 roku kinowa wersja filmu spotkała się z pogardą większości krytyków, a to za sprawą tandetnej narracji Raymonda Chandleresque’a w wykonaniu zdenerwowanego Forda i doklejonego szczęśliwego zakończenia, które niemal całkowicie zrujnowało poczucie tajemnicy otaczającej życie replikantów. Dopiero wersja Director’s Cut z 1992 roku (która w rzeczywistości nie była bezpośrednio nadzorowana przez Scotta) i jeszcze późniejsza „Final Cut” z 2007 roku (która była) sprawiły, że nieprzemijająca genialność Blade Runnera skrystalizowała się w umysłach miłośników science-fiction.

Wygląda na to, że sequel Villeneuve’a już skradł marsz po swojego poprzednika. Zebrał doskonałe recenzje i został dobrze przyjęty przez fanów oryginalnego filmu. Ponadto żyjemy w świecie, w którym sequele filmów sci-fi są za dwa grosze – Matrix to tylko najnowsze kultowe dzieło, które doczekało się opóźnionej kontynuacji – i w którym Martin Scorsese może nakręcić trzyipółgodzinną gangsterską epopeję o budżecie 159 milionów dolarów, która jest radośnie finansowana przez Netflixa pod warunkiem, że serwis streamingowy wykorzysta jej obecność do zainspirowania nowych subskrypcji. Futurystyczne, epickie wizualne smaczki Blade Runnera mogą być nawet mniej odpowiednie dla małego ekranu niż The Irishman, ale jeśli jest to cena za obejrzenie kolejnego odcinka, większość fanów z chęcią ją zapłaci.

Co więcej, koncepcje odgrywane w Blade Runnerze – sztuczni ludzie, potencjał ludzkości do przekształcenia się w coś nowego, zamiast zostać zastąpionym w nieuniknionej rewolucji robotów – są tak fundamentalnie fascynujące, że 2049 z pewnością będzie z czasem zdobywał nowych widzów, podobnie jak oryginalny film. Możemy mieć tylko nadzieję, że nie minie kolejne 30 lat, zanim powstanie masa krytyczna zainteresowania, która przerwie tamę, inspirując kogoś do rozpoczęcia prac nad częścią trzecią.